پدیده بارداری

پدیده بارداری:

بارداری یک دوره ویژه و پیچیده در زندگی زن است که هم در سطح فیزیکی و جسمی و هم در سطح عملکرد اجتماعی و روانی زن تاثیر می گذارد. ممکن است عملکرد روانی این موضوع از اغاز بارداری تا دوره پس از زایمان ادامه داشته باشد.در طول بارداری تغییرات قابل مشاهده ای در ظاهر بدن و همچنین زنانگی عواطف و حس جنسی رخ میدهد.موقعیت و نقش جدید زن باعث به وجود آمدن چنین تغییراتی میشود.هر مادر بارداری کم وبیش تغییرات روحی را تجربه می کند که شامل حس تکرار تا خستگی و عدم تحرک، اختلالاتن عاطفی یا اضطراب و افسردگی میشود. ونیز مهمترین مسئله ایجاد کننده استرس در زن باردار اتمام بارداری و نتیجه ان می باشد که زن را آسیب پذیرتر می کند. این مقاله سعی دارد بارداری به عنوان یک پدیده روان شناختی پیچیده مورد بررسی قرار دارد.

مقدمه:

در دوران بارداری علاوه بر تغییرات جسمی، وضعیت روانیو اجتماعی زن باردار نیز متحول میشود. دوران بارداری به ویژه اولین بارداریجزئ یکی از تجربیات ارزشمند روانشناسی می باشد. در بارداری اول زنان با دوره جدیدی روبرو میشوند که برای رشد حس مادرانه انها ضروری است. مادری و بارداریرا میتوان منبع احساسات عاطفی و بالا ترین آرزوها دانست. یعنی آرزوی بدنیا آوردن یک کودک و حس پدر ومادر شدن، بارداری یک پدیده اجتماعی-روانی –بیولوژی دانست که در آن دوران تغییرات جسمی با تغییرات روند ارتباط با محیط اجتماعی همراه است.

روانشناسی بارداری:

یک زن باردار قطعا با وضعیت زنانگی بیولوژیکی خود روبروست که بر  روح وروان او اثر می گذارد و همچنین او در مورد دوره و نتیجه بارداری خود احساسات مختلفی را تجربه می کند و این مساله اورا آسیب پذیر کرده. روانشناسان می گویند بارداری دورانی است که در آن تمایلات جنسی بچگانه میشود. سه ماهه اول بارداری با عادت های جدید مشخص می شود مثلا تمایلات جدید به غذا،تهوع و… است. حالت تهوع به دلیل اتصال جنین در داخل رحم است.

در سه ماهه دوم جنین رشد بیشتری میکند و در سه ماهه سوم بارداری تمایلات تهاجمی وخصمانه همراه با مشکلات مجرای ادراری ظاهر میشود و در اغلب اوقاتدر این دوران زن از این میترسد که کودکش بمیرد.علاوه بر این تمایلات، حالت های روحی قلبی در دوران بارداری رایج میشود. زن باردار در اواخر بارداری خود کمی غیر منطقی میشود و نیز نوعی ترس اورا فرامی گیرد ونیزاحساس اضطراب و وسواس های فکری ممکن است او را در بر بگیرد.

روانشناسی می گوید حس تهوع نمادی از تمام احساسات منفی است که در طول سال ها روی هم انباشته شده است و استفراغ حس خروج جنین از رحم است در حالیکهخوردن بیش از حد غذا نشان دهنده تمایل به حفظ جنین است.

آلمانی ها می گویند که اولین بارداری یک وضعیت مرزی است زیرا باعث ایجاد درماندگی عاطفی میشود که از یک طرف زن تمایل به مادر بودن دارد و از طرف دیگر کودک تازه متولد شده مانع از آن میشود که زن به خود فکر کند.

بارداری یک بار روانشناسی دارد.تغییرات خلق و خو از هیجان تا گوشه گیری همه در زنان باردار دیده میشود  علاوه بر این بارداری دوره ای است که در ان زن با اضطراب قابل توجهی روبرو است و علایم آن در سه ماهه سوم دیده میشود.

بنابر این بارداری را میتوان دوره یا وضعیتی در نظر گرفت که بدن و روح هر دوباری را تحمل میکنند. وضعیت جایگزین کردن و حفظ تنش های روانی،تنش یا بطور آ گاهانه ایجاد میشود اما با ترس از دست دادن هویت شخصی حس عدم اطمینان وترس، حس از دست دادن فرزندو زایمان همراه هستند. امروزه حتی مادران باردار در طی زایمان نگران مرگ خود نیز هستند ونیز برخی از محققان براین باورندکه بارداری یک دوره رشد وتوسعه پتانسیل شخصی زن است که در سطح جدید با هم انجام میشود.که نتایج آن اثرات مهمی نه تنها روی مادر بلکه روابط احساسی اولیه بین مادر و کودک می گذارد.

اهمیت مشارکت زوج در زندگی ،در بارداری ، در سونوگرافی زوج باردار بیان شده است. کیفیت این رابطه با تجربه رابطه والدین در دوران کودکی مشخص میشود زنان در سنین پایین تر روابط مشارکتی ضعیفی دارند واسترس ها را مربوط به نقش جنینی دارتد که همه انها عوامل پیش بینی کننده هستند که در روابط بارداری نمود خارجی پیدا می کنند.

جنبه های روانشناسی بارداری:

پزوهش های متعدد نقش مهم استرس مادری پس و پیش از زایمان دارد زایمان پس از موعود و وزن کم نوزاد تازه متولد شده نشان دادند همچنین اشاره شده است که استرس در بارداری با فشار خون بالا نقش بسیار مهمی دارد. مطالعات مربوط به روانشناسی پیش از زایمان نشان میدهند که استرس و وضعیت عاطفی زنان در طی دوران بارداری عواقب قابل توجهی بر وضعیت جنین دار. نیاز است که شرایط پیش از زایمان خوب فراهم شود و وضعیت بهینه برای رشد کودک پس از زایمان فراهم شود باور بر این است که تنش ها-اضطراب افسردگی و اختلافات زناشویی طولانی مدت و مشکلات مالی و غیره اثرات نامطلوبی بر رشد روحی کودک داشته باشند.

استرس در رحم مادر آغاز میشودجنین در مورد تغییرات عاطفی مادر از طریق هورمونی  یاد میگیرد واسترس مادر در ترشح هورمون بی نظمی ایجاد می کند و این اختلالات هورمونی ممکن است باعث ایجاد اسیب های طولانی مدت به جنین شوند بسته به شرایط این اختلالات بر وضعیت ذهنی کودک نیز اثر میگزارد و مشخص می کنند که کودک شخصیتی تهاجمی یا منفعل پیدا می کند. زنان باردار با استرس بالا بین 25 تا 60% ریسک بالای تولد زود رس را خواهند داشتونیز این استرس بالای مادر بر وضعیت رفتاری و احساسی کودک تاثیر گذاشته و افسردگی کودک را تا سنین بالای 7 سالگی را پایه ریزی می کند.

زن باردار علاوه بر حمایت زوج و همسر می باید مورد حمایت اجتماعی قرار گیرد حمایت اجتماعی نا کافی در دوران بارداری و یا نبود ان همراه با وقایع استرس زا و اختلافات شدید عاطفی می تئاند به عوارض زیادی در دوران بارداری و زایمان تبدیل شود که بر شرایط جنین اثر می گذارد

بارداری دروغین یا فانتوم یکی دیگر از مشکلات خاص است که زنان با آن در گیرند از علایم ان تغییرات غدد درون ریز بدن می باشد که تغییرات فیزیکی نیز به همراه داردو زن احساس بارداری میکند.

چنین زنانی فعالیت سیستم عصبی و هورمونی انها دچار اختلال شده و عوارض روحی و روانی زیادی در پی خواهد داشت. یکی دیگر از مهمترین مشکلات در بارداری تمایل زن برای کنترل افزایش وزن بارداری است چنین زنانی دچار اضطراب و بیخوابی میشوند زنانی دچار این مشکل میشوند که به اضافه وزن و تصویر بدنی خود حساس اند. علائم هشدار دهنده این نوع اختلال: صحبت کردن در مورد بارداری که شرایط واقعی وجود ندارد. نخوردن غذای کافی در وعده های غذایی و تمرکز بر مقادیرکالری غذا و ورزش بیش از حد می باشد.

 برگرفته از مقاله: پدیده بارداری- دیدگاه روانشناختی

Artur Bjelica, Nenad Cetkovicو Aleksandra TrninicPjevic, Ljiljana Mladenovic-

Segedi

دانشکده پزشکی، دانشگاه Novi Sad، صربستان

بخش زنان و زایمان، مرکز پزشکی Vojvodina، Novi Sad، صربستان

 گردآوری: دکتر مهرداد حاجیلویی 

 ترجمه: هما کاشفی 

 ویرایش: مرضیه ذاغه